LASEROWA KOREKCJA WZROKU - IDEALNIE WYRAŹNE WIDZENIE BEZ OKULARÓW ?
Laserowa korekcja wzroku to zabieg chirurgiczny, który ma na celu poprawę wzroku u osób z wadami wzroku, takimi jak krótkowzroczność, dalekowzroczność lub astygmatyzm. Laserowa korekcja wzroku jest częścią medycyny estetycznej, dzięki której możemy uzyskać dobrej jakości widzenie bez konieczności używania okularów czy soczewek kontaktowych, gdy nie występują inne zaburzenia wzrokowe czy choroby oczu, które idealną ostrość wzroku mogą zaburzać. Na wstępie chciałabym zaznaczyć, iż warto pamiętać o tym, że laserowa korekcja wzroku jest metodą alternatywną korygowania wad wzroku. Co to oznacza w praktyce? A mianowicie, gdy pacjent już miał wiele przygód z soczewkami kontaktowymi oraz z okularami korekcyjnymi i ta forma korekcji nie była dla niego w pełni satysfakcjonująca to wtedy warto rozważyć kolejną metodę jaką jest właśnie laserowa korekcja wady refrakcji. Laserowa korekta wzroku jest przeznaczona dla osób powyżej 18 roku życia ze stabilną wadą wzroku. Podczas zabiegu laserowej korekcji wzroku chirurg wykonuje nacięcie na rogówce, a następnie koryguje jej kształt za pomocą lasera. Usunięcie niewielkiej ilości tkanki z powierzchni rogówki w określonym kształcie zmienia jej krzywiznę, wpływając na załamywanie światła, co prowadzi do poprawy refrakcji i ostrości widzenia. Lasery, które są używane do tej procedury, są bardzo precyzyjne i pozwalają na dokładne dopasowanie kształtu rogówki do potrzeb pacjenta. Laserowa korekcja wzroku jest zwykle przeprowadzana w ramach jednodniowej procedury i pacjent może wrócić do domu tego samego dnia. Po zabiegu konieczne jest stosowanie kropli do oczu i unikanie aktywności fizycznej przez kilka dni. Laserowa korekcja wzroku jest stosunkowo bezpiecznym zabiegiem i może znacznie poprawić jakość życia osób z wadami wzroku. Jednak przed podjęciem decyzji o przeprowadzeniu zabiegu, należy skonsultować się z lekarzem okulistą, który oceni, czy dana osoba kwalifikuje się do zabiegu i jakie są ryzyka i korzyści związane z jego przeprowadzeniem.
JAKIE SĄ PRZECIWWSKAZANIA DO ZABIEGU?
Zabieg korekcji laserowej wykonuje się w momencie uzyskania pełnego rozwoju narządu wzroku i stabilnej wady wzroku. Przed wykonaniem korekcji laserowej przez 4 tygodnie pacjent nie może nosić soczewek kontaktowych. Istnieje kilka głównych przeciwwskazań do wykonania zabiegu laserowej korekcji wzroku. Możemy wyróżnić przeciwwskazania ogólne i okulistyczne :
- przeciwskazania ogólne - wiek poniżej 21 r.ż., wiek powyżej 60 r.ż., ciąża, karmienie piersią, leczenie sterydami, choroby tkanki łącznej, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, spadki odporności organizmu, alergie, aktywne infekcje, wszczepiony rozrusznik serca
- przeciwskazania okulistyczne - postępująca wada wzroku, wysoka krótkowzroczność zwyrodnieniowa, zaćma nieoperacyjna, jaskra, choroby siatkówki, stożek rogówki, oczopląs, choroby naczyniowe oczu.
Laserowa korekcja wzroku nie jest zalecana u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, ponieważ zmiany hormonalne mogą wpłynąć na rezultat zabiegu. Niezdolność do współpracy również stanowi przeciwskazanie do wykonania zabiegu - pacjenci, którzy nie są w stanie poruszać oczami lub skupić wzroku na punkcie światła, nie kwalifikują się do zabiegu laserowej korekcji wzroku. Pacjenci z zapaleniem spojówek lub innymi ostrymi stanami zapalnymi oka powinni poczekać z zabiegiem do momentu, gdy stany zapalne zostaną wyleczone. Pacjenci z cukrzycą mogą mieć problemy z gojeniem się ran, co może wpłynąć na proces rekonwalescencji po zabiegu. Pacjenci z cienką rogówką mogą nie kwalifikować się do zabiegu laserowej korekcji wzroku, ponieważ zabieg może prowadzić do osłabienia struktury rogówki i zwiększenia ryzyka powikłań. Niektóre przyjmowane przez pacjentów leki, takie jak retinoidy, kortykosteroidy lub immunosupresanty, mogą wpłynąć na zdolność rogówki do gojenia się po zabiegu i uniemożliwić przeprowadzenie laserowej korekcji wzroku. Wszystkie decyzje o poddaniu się zabiegowi laserowej korekcji wzroku powinny być podejmowane w porozumieniu z lekarzem okulistą, który dokładnie oceni stan zdrowia pacjenta i podejmie decyzję o dalszym postępowaniu. Laserowa korekcja wzroku może pogorszyć objawy zespołu suchego oka u niektórych pacjentów. Dlatego przed przeprowadzeniem zabiegu ważne jest, aby pacjent poinformował lekarza o swoich objawach i chorobie. Lekarz może zalecić odpowiednie krople do oczu lub inne metody leczenia, aby złagodzić objawy zespołu suchego oka przed i po zabiegu laserowej korekcji wzroku. Zespół suchego oka jest częstą chorobą oczu, która polega na zmniejszonej produkcji łez lub zwiększonej ich szybkiej paracji. Objawia się to suchością, pieczeniem, łzawieniem, zaczerwienieniem, uczuciem piasku lub obcego ciała w oku. Osoby cierpiące na zespół suchego oka zwykle wymagają leczenia farmakologicznego, takiego jak krople do oczu, które pomagają utrzymać odpowiedni poziom wilgotności na powierzchni oka. W przypadku osób z zaawansowanym zespołem suchego oka, które nie reagują na leczenie farmakologiczne, laserowa korekcja wzroku może być przeciwwskazana lub lekarz może zalecić alternatywne metody korekcji wzroku. Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji o przeprowadzeniu zabiegu skonsultować się z lekarzem okulistą i dokładnie omówić swoje objawy i historię choroby. Podczas wizyty kwalifikacyjnej lekarz okulista rekomenduje odpowiednią dla pacjenta metodę korekcji, biorąc pod uwagę wyniki badań diagnostycznych (około 11 badań), budowę gałki ocznej, wiek pacjenta, a także oczekiwania pacjenta dotyczące zabiegu oraz jego rezultatów.
ŚWIAT IDEALNIE OSTRY BEZ OKULARÓW?
Laserowa korekcja wzroku jest procedurą chirurgiczną ‘’pozbycia się wady wzroku’’, podczas której okulista używając lasera usuwa tkankę z powierzchni rogówki, czyli pierwszej powierzchni oka, do której światło wpada jako pierwsze, aby zmienić jej kształt, moc optyczną i poprawić ostrość widzenia. Warto pamiętać, że zabiegi korekcji laserowej nie są w żaden sposób zabiegami ratującymi wzrok czy hamującymi postęp wady wzroku. Rogówka z filmem łzowym jest pierwszym elementem na drodze optycznej światła. Dzięki swoistej budowie rogówka w warunkach fizjologicznych jest przezroczysta, nie posiada naczyń krwionośnych, a odżywianie jej odbywa się z naczyń rąbka rogówki, z płynu komory przedniej oraz częściowo z łez. Rogówka jest bardzo silnie unerwiona czuciowo, dlatego też reaguje natychmiast bólem i łzawieniem na dotyk czy ciała obce, które znajdują się na jej powierzchni. Poza funkcją ochronną, rogówka bierze udział w załamywaniu promieni świetlnych - jest odpowiedzialna za około 70% refrakcji oka, czyli załamywania i skupiania światła wpadającego do oka, co pozwala uzyskać ostry obraz na siatkówce. Wadliwa łamliwość rogówki jest główną przyczyną tzw. wady refrakcji, którą trzeba wyrównywać szkłami okularowymi. Wady wzroku, takie jak krótkowzroczność, dalekowzroczność lub astygmatyzm, powodują, że światło nie wpada na plamkę żółtą (miejsce najbardziej ostrego widzenia centralnego), co prowadzi do zamazania i nieostrego widzenia. Laserowa korekcja wzroku polega na precyzyjnym modelowaniu powierzchni rogówki poprzez usuwanie niewielkich ilości tkanki, co pozwala na uzyskanie lepszej ostrości widzenia. Dzięki precyzyjnemu działaniu lasera, chirurg może kontrolować głębokość, kształt i ilość tkanki usuwanej z rogówki, aby uzyskać optymalny efekt korekcji wzroku. Po zabiegu, rogówka goi się, a jej nowy kształt pozwala na skupienie światła na siatkówce, co prowadzi do poprawy ostrości widzenia. Aby zrozumieć, jak laserowa korekcja wzroku poprawia ostrość widzenia, należy wiedzieć, jak światło przechodzi przez różne elementy oka, i jak refrakcja (załamywanie) wpływa na kształt obrazu na siatkówce. Układ wzrokowy składa się z umiejscowionej w oczodole gałki ocznej, która za pomocą siatkówki odbiera wrażenia wzrokowe, przekazując je poprzez drogi wzrokowe do korowych ośrodków wzrokowych mózgu. Widzenie jest złożonym procesem fizyczno-psychicznym, który składa się z trzech etapów: wychwycenia bodźca świetlnego, jego przewodzenia oraz zebrania i poznania go. W korowych ośrodkach wzrokowych odbierane są i przetwarzane impulsy, a następnie przesyłane do dalszych ośrodków mózgowych, tak aby mózg zareagował odpowiednią czynnością na bodziec wzrokowy. Oczami odbieramy ok. 80% wszystkich informacji o otoczeniu i aż 10% kory mózgowej zaangażowanej jest w interpretację tych informacji. Sposób, w jaki siatkówka obu oczu, połączona jest z korą wzrokową półkul mózgowych w obu częściach mózgu, nie jest tak prosty, jak można by oczekiwać. Nerwy wzrokowe obu oczu łączą się bezpośrednio przed wejściem do wgłębienia czaszki, tworząc tak zwane skrzyżowanie wzrokowe. Później dzielą się one ponownie na dwa rozgałęzienia, tak zwane drogi wzrokowe, które łącząc się z ciałem kolankowatym bocznym prowadzą do obu części kory wzrokowej półkul mózgowych.
Oko działa jak aparat fotograficzny. Światło wpada przez rogówkę, która skupia je na soczewce, a następnie na siatkówce. Siatkówka przekształca światło w impulsy, które są przesyłane do mózgu, gdzie odbieramy obraz. Gdy występuje wada wzroku wiązka światła, która wpada do oka nie skupia się w odpowiednim miejscu, tak jak widzimy na ilustracjach poniżej. Widzenie jest złożonym procesem fizycznopsychicznym, który składa się z trzech etapów: wychwycenia bodźca świetlnego, jego przewodzenia oraz zebrania i poznania go. W korowych ośrodkach wzrokowych odbierane są i przetwarzane impulsy, a następnie przesyłane do dalszych ośrodków mózgowych, tak aby mózg zareagował odpowiednią czynnością na bodziec wzrokowy. Oczami odbieramy ok. 80% wszystkich informacji o otoczeniu i aż 10% kory mózgowej zaangażowanej jest w interpretację tych informacji. Sposób, w jaki siatkówka obu oczu, połączona jest z korą wzrokową półkul mózgowych w obu częściach mózgu, nie jest tak prosty, jak można by oczekiwać. Nerwy wzrokowe obu oczu łączą się bezpośrednio przed wejściem do wgłębienia czaszki, tworząc tak zwane skrzyżowanie wzrokowe. Później dzielą się one ponownie na dwa rozgałęzienia, tak zwane drogi wzrokowe, które łącząc się z ciałem kolankowatym bocznym prowadzą do obu części kory wzrokowej półkul mózgowych. Skrzyżowanie wzrokowe jest miejscem, gdzie nerw wzrokowy z każdego oka rozdziela się na dwie drogi wzrokowe w taki sposób, że każda z nich zawiera włókna wzrokowe pochodzące z obu oczu. W układzie tym lewa połowa kory wzrokowej przetwarza informacje wizualne pochodzące z lewej strony siatkówki obu oczu (prawa strona pola widzenia), natomiast prawa połowa kory wzrokowej zajmuje się prawą stroną każdej z siatkówek (lewa strona pola widzenia). Każde włókno nerwowe tworzy połączenia pomiędzy jego końcem na siatkówce i szczegółowo zdefiniowanym miejscem w płatach potylicznych kory mózgowej. Z tego powodu możliwe jest przyporządkowanie określonej powierzchni siatkówki do punktów kory wzrokowej. Można zauważyć, że obszar żółtej plamki zajmuje proporcjonalnie o wiele większy region kory wzrokowej niż pozostałe obszary siatkówki.
W laserowej korekcji wzroku laser usuwa cienką warstwę tkanki z powierzchni rogówki w określonym kształcie, aby zmienić jej krzywiznę i poprawić refrakcję. Nowoczesne kliniki stosują głównie dwa rodzaje laserów: femtosekundowy oraz excimerowy. Laser femtosekundowy powstał dzięki wieloletniej pracy naukowców uhonorowanych nagrodą Nobla, a precyzję lasera excimerowego możemy porównać do usunięcia ¼ ludzkiego włosa. Usuwanie tkanki z powierzchni rogówki zmienia jej kształt, co pozwala na lepsze załamywanie światła i skupienie go na siatkówce. W zależności od rodzaju wady wzroku, laser może usuwać więcej tkanki z jednej części rogówki niż z innej, aby uzyskać odpowiedni kształt. W przypadku krótkowzroczności korekcja laserowa polega na “wypłaszczaniu” rogówki - tzn. redukowaniu jej mocy optycznej. Natomiast w przypadku wady wzroku nadwzroczności korekcja laserowa modeluje rogówkę w ten sposób, aby stała się ona bardziej wypukła i skupiająca. Mamy kilka metod korekcji laserowej, a gdy pacjenci pytają mnie na co dzień, która z nich moim zdaniem jest najlepszą - zawsze odpowiadam : ,,ta, która jest dopasowana indywidualnie do pacjenta na badaniu kwalifikacyjnym’’ - to lekarze i specjaliści wyjaśniają szczegółowo zasadę działania laserów, różnice między nimi oraz najlepsze rozwiązanie. W dużym uproszczeniu metody korekcji laserowej możemy podzielić na dwie grupy: zabiegi głębokie (wykonywane wewnątrz rogówki np. ReLex SMILE/ FemtoLASIK) i powierzchowne, w których zabieg wykonuje się na powierzchni rogówki, czyli po zdjęciu najbardziej zewnętrznej jej części, nabłonka. Z reguły zabiegi powierzchowne dłużej się goją, w związku z czym stabilizacja ostrości widzenia zajmuje więcej czasu niż w przypadku zabiegów głębokich, ale metoda ta umożliwia skorygowanie mniejszych wad wzroku. Dolegliwości po zabiegu głębokim dla pacjenta są mniejsze, stąd metoda subiektywnie dla pacjentów jest przyjemniejsza. Rogówka jest tkanką oka, która naprawdę bardzo szybko się goi i tak jest również po zabiegu. U każdego pacjenta rekonwalescencja po zabiegu przebiega w innym tempie, co zależy również od zastosowanego rodzaju korekcji. Po zabiegu, na oko zakłada się specjalną opatrunkową soczewkę kontaktową, aby proces gojenia usprawnić. Po zabiegu przez kilka dni pacjent może odczuwać uczucie piasku pod powiekami czy efekt szczypania oczu. Po zabiegu (czas do około 3 tygodni) pacjent powinien zachowywać szczególną ostrożność w czasie kąpieli, nie zanurzać oczu, tak aby nie doszło do infekcji. Przez 2-3 tygodnie po operacji pacjent nie powinien wykonywać czynności wymagających dużego wysiłku fizycznego. Po zabiegu należy również zadbać szczególnie o ochronę przed światłem UV zwłaszcza na zewnątrz. Stabilizacja ostrości widzenia u pacjentów po zabiegu korekcji laserowej może potrwać do kilku tygodni. Ryzyko powikłań związane z wykonaniem zabiegu korekcji laserowej wady wzroku jest bardzo niewielkie - nie przekracza 1%. Od 2007 roku, rocznie na świecie, wykonuje się ponad 3,5 mln tego typu zabiegów. Powikłania to najczęściej zakażenia pooperacyjne związane z niestosowaniem się pacjenta do zaleceń po operacji od lekarza prowadzącego. Efekty laserowej korekcji wzroku są długotrwałe, a sam zabieg dzięki miejscowemu znieczuleniu jest bezbolesny. Większość pacjentów już drugiego dnia po zabiegu może cieszyć się nową jakością życia i perfekcyjnym widzeniem bez okularów.
Aleksandra Kuczyńska
Optometrysta
NO 21213